The Children Act (UK, 2018, Richard Eyre)


Uit: The Children Act

'The children act' is een typisch 'literaire' verfilming van een boek.
Waarmee ik bedoel dat de film overtuigend aantoont dat de dingen niet zo eenvoudig zijn als ze lijken.
Een vrouwelijke rechter op leeftijd met een kwakkelend huwelijk raakt, ondanks zichzelf, diepgaand betrokken bij de beslissing over een bloedtransfusie voor een doodzieke, minder(bijna 17-)jarige jongen.
Om religieuze redenen staan de arts en de ouders in deze kwestie lijnrecht tegenover elkaar.
De jongen lijkt onder de invloed van de ouders, maar laat zich door de rechter 'verleiden' tot het leven. 
Door haar persoonlijke inmenging raakt hij echter duurzaam van zijn ouders vervreemd. 

'The children act' is een opvallend rijke en complexe film, waarin bijna iedereen wel iets van zichzelf zal herkennen.
Zomaar een greep:
Staat je huwelijk op een laag pitje en weet je niet wat (eraan) te doen?
Heb je zelf wel eens iemand lastig gevallen (al is het maar met één brief of telefoontje teveel) die al niets (meer) van jou moest hebben?
Of... voel jij je aangetrokken door de (maatschappelijke, intellectuele, culturele) bovenlaag, maar  - onwillekeurig, tegelijkertijd - ook weleens een beetje... buitengesloten?
Of... heb je zo je twijfels over de eenduidigheid van de wet, omdat de werkelijkheid erachter meestal zoveel complexer is?
Of... heb je de conflicten tussen een religieuze overtuiging en de overheersende levensvisie van de maatschappij waarin je leeft aan den lijve ervaren?

Zo kan ik, in relatie tot deze film, dóór gaan... 
Het aantal thema's dat zich gedurende dit verhaal, schijnbaar achteloos, openbaart lijkt zo ongeveer onuitputtelijk. 
Om het kaf van het koren te scheiden zet ik de - naar mijn smaak - belangrijkste thema's uit 'The children act' hieronder op een rijtje.

De belangrijkste thema's

Maar liefst zeven centrale thema's besluipen het geordende bestaan van de beheerste, rationele en 'elitaire' - qua smaak, omgangsvormen, intellectuele ontwikkeling, maatschappelijke positie - heldin:
1) eenduidige wetgeving en weerbarstige praktijk 2) professionele (machts)relatie met minderjarige 3) invloed instabiliteit privé-leven op professionele beslissingen 4) de veelvormigheid van oprechte liefde 5) de relatieve onschendbaarheid van de elite 6) de rol van het geweten 7) it's a thin line - in dit geval tussen geoorloofd en ongeoorloofd, verantwoord en onverantwoord, gedrag. 

Thema 1
Wetgeving en weerbarstige praktijk. In hoeverre kunnen (en mogen) de persoonlijke omstandigheden van een rechter van invloed zijn op een bepaalde uitspraak? In navolging hiervan: wie beslissen er eigenlijk over zaken van leven en dood en met welk recht? Bestaande wetten laten klaarblijkelijk te wensen over. Met betrekking tot beslissingen over leven en dood lijkt dit, bij nadere beschouwing, onacceptabel. Hoewel, in het geval van minderjarigheid, de rechterlijke uitspraak uitsluitend blijkt af te hangen van de (kinder)wet, kan diezelfde wet enkele maanden later in het geheel niets meer uitrichten. Maar de beïnvloedbaarheid van een kersverse 18-jarige (door ouders en/of sociale omgeving) verdwijnt vanzelfsprekend niet als sneeuw voor de zon met de 18e verjaardag.

Thema 2
Professionele (machts)relatie met minderjarige. Want macht erotiseert. Maar ook: oprechte liefde is complex en veelzijdig en kan dus uiteenlopende vormen aannemen, waarbij fysieke intimiteit niet per definitie de hoofdrol speelt. Zowel de behoefte aan een vader- of moederfiguur, als de behoefte aan een zoon of dochter, kan besmet raken met (een snufje) erotische liefde. Waar het één met goed fatsoen zou kunnen (en, in het belang van de jongen, zelfs zou moeten?) worden ingevuld, gooit de (eventuele) erotische aantrekkingskracht roet in het eten. Wat jammer is, en in sommige gevallen zelfs onverantwoordelijk. Want door dit kunstmatig (juridisch, star) in het leven geroepen 'gebod' op het houden van afstand wordt het 'kind' - in dit geval letterlijk - mét het 'badwater' (lees: de kans op eventuele ongeoorloofde erotische betrekkingen) 'weggegooid' (lees: onmogelijk gemaakt). In de praktijk komt het er dus vaak op neer alle ándere mogelijke duurzame - dat wil zeggen buiten de professionele relatie om plaatshebbende - vormen van diepe vriendschap, wederzijdse interesses (bijvoorbeeld voor muziek, zoals in het geval van de rechter en de jongen) of betekenisvolle betrekkingen tussen meer- en minderjarigen in de kiem gesmoord worden. Terwijl er tussen meer- en minderjarigen vanzelfsprekend méér mogelijk is dan uitsluitend seksueel misbruik. 

Door het ontbreken van betekenisvolle relaties met andere volwassenen komt er bovendien erg veel druk te liggen op de ouders. Als deze (geestelijk) afwezig zijn, op enig moment afhaken, of domweg (te) weinig gemeen hebben met hun kind is een diepgaande relatie met een ándere betekenisvolle volwassene waarin dit ontbrekende stukje kan worden ingevuld dan ook niet of nauwelijks mogelijk. In een tijd waarin de families toch al beperkt zijn, en de meeste sociale verbanden vluchtig, is dit voor beide partijen - maar het meest voor de minderjarige, die immers niets anders heeft - een gemiste kans!

Thema 3
Hoe iemands privé-leven - in dit geval een met overspel dreigende echtgenoot - het professionele leven kan beïnvloeden. Ja, óók (juist?) in het geval van een zeer ervaren, verantwoordelijke, 'rationele' en alom gerespecteerde rechter. Door het gedrag van haar man raakt zij (tijdelijk) uit balans, en neemt een beslissing - de jongen in het ziekenhuis bezoeken - die zij anders vermoedelijk niet zou hebben genomen. Zo lijkt ze de jongen medeverantwoordelijk te willen maken voor een beslissing over leven en dood waarbij zij zichzelf - mogelijk door een tijdelijke emotionele instabiliteit - plotseling ongemakkelijk voelt.

Thema 4
Diepe liefde (genegenheid) trekt zich niets van bestaande (leeftijds)grenzen aan. Daarbij heeft uitgerekend oprechte liefde de lastige gewoonte om in onverwachte hoeken op te duiken. Zo is de rechter, ondanks bepaalde gevoelens voor de 17-jarige jongen, zeker geen 'vies, oud mens'. Maar de jongen is evenmin een traditionele (opdringerige) 'stalker' die niet weet wanneer hij op moet houden. In zekere zin staat hij zelfs een beetje in zijn recht. Door de beslissing van de rechter is hij immers vervreemd geraakt van zijn ouders. Vervolgens mist hij een belangrijke volwassene in zijn leven. Ongelukkig genoeg vermengt die behoefte aan een betekenisvolle(!) ouderfiguur zich met een zekere romantische aantrekkingskracht. Dit boezemt de rechter, op haar beurt, angst in en jaagt haar - met een (sinds het ziekenhuisbezoek enigszins hypocriet) beroep op de professionaliteit van haar relatie met hem - bij elke ontmoeting met hem op de vlucht. 

Je zou het starre en bijna hysterische taboe op alle vormen van (mogelijk) erotische liefde typisch Amerikaans kunnen noemen. Films als 'Doubt' en 'Notes on a scandal' (de laatste van dezelfde regisseur, Richard Eyre) werpen een vergelijkbare vraag op: is erotische aantrekkingskracht, en zelfs een zekere mate van 'consumptie' hiervan, werkelijk het állerergste wat binnen een professionele relatie met een minderjarige kan gebeuren? 

In het specifieke geval van de rechter en de minderjarige jongen hadden liefde en aandacht - bijvoorbeeld de beslissing om hem in huis te nemen, of tenminste te begeleiden - het leven van de jongen kunnen redden. Dit werpt de (ongemakkelijke!) vraag op of gebrek aan aandacht in bepaalde gevallen (zoals de moeder van de jongen uit Doubt zo prachtig formuleert) nóg desastreuzer zou kunnen zijn dan (enige) erotische spanning binnen een professionele relatie met een minderjarige. In een tijd waarin het ene schandaal na het andere aan het licht komt - me tookatholieke kerk - is dit zeker een ongemakkelijke vraag... Waaruit maar weer blijkt dat de literaire film de natuurlijke habitat van de ongemakkelijke vragen is!

Thema 5
De relatieve onschendbaarheid van de elite. Op voorwaarde natuurlijk dat de leden zich houden aan bestaande wetgeving. Hoewel deze rechter vermoedelijk blijft zitten met een levenslang schuldgevoel, 'komt zij er' - zoals dat heet, puur maatschappelijk gezien - 'mee weg'. Alleen zijzelf kan immers vermoeden ('weet') hoezeer zij heeft bijgedragen aan de desastreuze beslissing van de jongen om een tweede bloedtransfusie - hij is net 18 geworden - te weigeren. 

Officieel viel hooguit haar impulsieve en onnodige, maar zeker niet laakbare ziekenhuisbezoek buiten het boekje. Zonder haar emotionele inmenging was alles immers, naar alle waarschijnlijkheid, precies zó verlopen. Dat wil zeggen: eerst, geheel volgens de wet, een bloedtransfusie; vervolgens, nadat de jongen meerderjarig was, de onvermijdelijke weigering op 'eigen' initiatief - de invloed van de ouders is niet ineens verdwenen! - van de jongen. Met - in alle gevallen, schijnbaar onvermijdelijk - zijn dood als gevolg. Verschil is wel dat de bloedtransfusie in dat geval de beslissing van arts en rechter zou zijn geweest, terwijl de jongen er, dankzij de persoonlijke inmenging van de rechter, nu zélf een stem in heeft gehad. Vooral door deze 'medeplichtigheid' en zijn door de rechter in het leven geroepen twijfels over zijn geloof is hij vervreemd geraakt van zijn ouders. 

Probleem voor de rechter is vervolgens dat zij aanvankelijk, intuïtief, 'a' heeft gezegd (contact met hem zoeken en, inderdaad, 'onder zijn huid kruipen', om hem naar het leven terug te lokken), maar vervolgens - overigens geheel volgens de wet, die volledig aan haar kant staat - verzuimd heeft om 'b' te zeggen. Dat wil zeggen: de jongen na de onvermijdelijke vervreemding van zijn ouders de nodige persoonlijke(!) nazorg verlenen, of zelfs alternatieve 'ouderliefde' bieden. Iets waar uitgerekend deze rechter - door de onderlinge band die inmiddels was ontstaan - de aangewezen persoon voor leek. 

In plaats hiervan laat zij hem herhaaldelijk weten dat 'de zaak voor haar is afgedaan'. Hoewel ogenschijnlijk uiterst 'vriendelijk', correct en zelfs geduldig, is haar onverbiddelijke afwijzing van verder contact precies even wreed en zelfs onmenselijk, als - tenminste volgens de huidige opvattingen - onvermijdelijk, rationeel, verantwoord en professioneel. Zo houdt de film ons zorgvuldig gereguleerde en nogal zelfingenomen tijdperk (en vooral: haar voornaamste vertegenwoordigers) onwillekeurig een spiegel voor... 

Speelden er bijvoorbeeld persoonlijke motieven mee bij haar beslissing om de jongen in het ziekenhuis te bezoeken? Via deze (ongebruikelijke) directe confrontatie lijkt zij op zoek naar zijn goedkeuring voor een ingrijpende beslissing (leven of dood) die, wettelijk gezien, eigenlijk al vast stond. Namelijk door de 'kinderwet', die bepaalt dat de rechter in het geval van minderjarigheid altijd beslist. 

Ten gevolge van dit 'ongebruikelijke' ziekenhuisbezoek - vermoedelijk ingegeven door een ruzie met haar echtgenoot - maakt de rechter zichzelf onwillekeurig medeverantwoordelijk voor zijn latere weigering om een tweede bloedtransfusie te accepteren. Voor de jongen gaat er immers een krachtig signaal uit van haar bezoek: ook als ik mijn ouders niet meer heb, heb ik déze vrouw. Vervolgens weigert zij echter de consequenties van dit door haarzelf spontaan afgegeven signaal - ik ben er voor je, op mij kun je rekenen - te dragen.

Kortom: de van zijn ouders vervreemde jongen uitte - meer dan eens - een niet mis te verstane, persoonlijke, doelgerichte hulpvraag (noodkreet zelfs). Hulp die de rechter vervolgens, willens en wetens, verzuimde te bieden. Dankzij een beroep op de professionele status van haar relatie met hem kan zij zichzelf voorhouden dat ze alles naar beste kunnen heeft afgehandeld. 

Misschien kon ze inderdaad niet anders. Maar wat deze film de grootste spanning verleent is dat de jongen vervolgens letterlijk 'opstaat' om de rechter van repliek te dienen en haar - met overtuigende argumenten - te wijzen op de hypocrisie van haar gedrag. Dit ondanks zijn minderjarigheid, penibele positie (vervreemd van zijn ouders) en 'eenvoudige' afkomst. Zoiets gebeurt in de praktijk niet vaak - gewoonlijk zijn de taboes effectief genoeg om directe ('pijnlijke') confrontaties te voorkomen - en zijn argumenten missen hun uitwerking dan ook niet. 

Thema 6
De rol van het geweten. Niemand is perfect, en de elite - ondanks of dankzij de aanzienlijke maatschappelijke verantwoordelijkheid? - dus evenmin. Zelfs in het geval van de allerbeste bedoelingen! De film laat zien dat mensen met hoge maatschappelijke posities soms méér door bepaalde wetten lijken te worden beschermd dan de 'zwakkere' partij waarvoor de wet in eerste instantie - of: in naam - bedoeld was. In dit geval heeft de rechter (gelukkig voor ons, helaas voor haar) een streng verantwoordelijkheidsgevoel. Dat zij telkens 'geheel volgens de boekjes' handelde stelt haar dus niet gerust. Ze komt dan ook ernstig in conflict met haar 'geweten', door Hannah Arendt bondig omschreven als 'jezelf aan kunnen kijken in de spiegel'. 

Thema 7
De grens tussen geoorloofd en ongeoorloofd gedrag. Een grens die in aanleg enigszins hypocriet is, en mogelijk in diepste wezen Amerikaans (ook in relatie tot de claim-cultuur). Zoals Google en Facebook content uitsluitend censureren op geslachtsdelen en onthoofdingen, maar een oogje dicht knijpen voor collectieve hetzes tegen bepaalde bevolkingsgroepen, zo hebben veel 'zedelijke' wetten uitsluitend betrekking op betrekkelijk banale en bovendien (ook uit praktische overwegingen) eenvoudig aanwijsbare overtredingen. 

Je zou kunnen zeggen dat bepaalde wetten - in oorsprong bedoeld om de cliënt tegen de professional, de zwakkere tegen de sterkere, de minderjarige tegen de meerderjarige te beschermen - vooral dienen ter (morele) geruststelling van de gevestigde orde. Zo kan iemand met macht en status tijdens kantooruren vrijelijk en schijnbaar achteloos en zonder enige bijbedoeling 'onder de huid kruipen' van (een jonger) iemand met minder macht, mits bepaalde regels - geen privé-omgang, geen contact na beëindiging van de werkrelatie - zorgvuldig in acht worden genomen. 

Een en andere betekent in de praktijk dat de professionele (oudere, machtiger) partij zich kan terugtrekken uit de relatie zodra 'de grond te heet onder de voeten wordt'. Op elk gewenst moment, zonder verdere tekst en uitleg. Een eventuele emotionele band kan zelfs geheel worden ontkend, zoals in het geval van de rechter. Met alle gevolgen (voor de kwetsbare partij) van dien. Vanwege de in aanleg erotiserende werking van macht, en de veelal aanzienlijk praktische consequenties voor de (relatief) machteloze, zijn de gevolgen voor de zwakkere partij in vrijwel alle gevallen groter. 

In dit verhaal zijn deze gevolgen nogal extreem tegenover elkaar gezet, wat een tragisch effect sorteert. De jongen is dood (morsdood) en na zijn uitvaart wandelt de rechter, nota bene hand in hand met haar onlangs herwonnen echtgenoot, frank en vrij over de begraafplaats. Hoewel een litteken onvermijdelijk is, zal zíj er uiteindelijk wel overheen komen! Wat niet wegneemt dat er ook bij haar sprake is van diepgevoeld leed. 

'De' idee
'De' idee hangt meestal samen met een diepe achterliggende noodzaak. Zo lijkt er in deze film sprake van een diepgevoelde onrechtvaardigheid. 

Voor de jongen is de rechter bij wijze van spreken een Engel die uit de hemel is afgedaald om hem terug te roepen naar het leven. Hoewel de jongen eveneens het nodige losmaakt bij de oudere vrouw, kan hij háár onmogelijk ooit zó dierbaar zijn als zij hem is. Door hun verschillende omstandigheden is er sprake van een cruciaal verschil in psychologische behoeftigheid. De rechter heeft bovendien veel meer te verliezen (baan, echtgenoot). Als 'puntje bij paaltje' komt neemt zij dus geen enkel risico en kiest, overigens geheel conform de wet, voor haar maatschappelijke positie. Een wet die om bovengenoemde redenen in het leven is geroepen, maar bij nader inzien niet uitsluitend de zwakkere partij lijkt te beschermen. 

'Ik dacht dat ik het juiste deed, ik meende dat ik vriendelijk tegen hem was', verzucht de vertwijfelde rechter, zodra ze beseft wat ze heeft aangericht. Met de wetten in de hand kunnen mensen als zij - tot voor kort overigens meestal mannen, wat de vrouwelijke hoofdpersoon extra interessant maakt - tot op de millimeter nauwkeurig bepalen in hoeverre zij zich 'laten gaan', oftewel: hun (oprechte) gevoelens de ruimte geven. Omdat liefde - of het nu moederliefde is of iets anders - onvermijdelijk samenhangt met kwetsbaarheid, heeft de rechter dus, als sterkere partij de touwtjes in handen.

Nog iets: met een beroep op haar professionaliteit kan de rechter effectief ontkennen dat er 'meer' is (was) tussen hen. Zo ontloopt ze meteen een verantwoordelijkheid die bepaalde gebeurtenissen, strikt genomen, wel suggereren. Want al pakt zij in het ziekenhuis de gitaar - nogal een romantische en persoonlijke actie - en 'verleidt' zij hem tot het leven: voor haar betekent het uiteindelijk allemaal niet zo veel. 

Voor de jongen echter, die niet veel aan zijn ouders heeft, betekent haar aandacht echter de hele wereld. Hij zou zelfs bij de rechter en haar man in huis willen wonen, zomaar, onopvallend, in een hoekje. Maar de rechter heeft de wet en de gehele maatschappij - 'wij vinden dit leuk' - achter zich zodra ze denkt: hoe kómt die jongen erbij om dit te willen?! 

Ze had kunnen weten dat zijn beslissing om een bloedtransfusie te weigeren hem uit de armen van zijn ouders drijft, recht in de armen van de enige andere volwassene die zich écht om hem bekommerd heeft... Op dat moment laat zij hem echter genadeloos in de kou staan. In dit geval letterlijk: door hem in de stromende regen met een taxi naar huis te sturen... Alles heel netjes en strikt volgens de (professionele) regels, dát dan weer wel!

In de persoonlijke confrontatie heeft de jongen haar echter bij de lurven, en zijn ze - heel even - gelijkwaardig. Het gesprek waarin hij boos wordt en (terecht) vaststelt dat de rechter 'onder zijn huid gekropen is', is naar mijn idee het mooiste fragment uit de film. Hoe jong hij ook is, de jongen is (geestelijk) sterk en bovendien bijzonder intelligent. Hij voelt de hypocrisie en de lafheid - wel 'a' zeggen maar geen 'b' - achter de beslissingen van de rechter. Niet uitsluitend persoonlijke lafheid, maar ook hypocrisie en dubbelzinnigheid op basis van wetten die, klaarblijkelijk, mede dienen ter geruststelling van de gevestigde orde. Je zou het gebrek aan 'nazorg' in dit soort individuele gevallen een 'maas in de wet' kunnen noemen. 

Pas als de jongen sterft - als een donderslag bij heldere hemel - beseft de rechter hoezeer zij persoonlijk tekort geschoten is. Hoewel zij al die tijd geheel volgens de wet en vol goede bedoelingen handelde (en niemand haar dus iets zal verwijten) wéét ze desondanks - onherroepelijk en genadeloos - dat ze de grootste fout van haar leven heeft gemaakt. Omdat deze misrekening echter geen maatschappelijke consequenties heeft - ontzetting uit haar ambt, gezichtsverlies - zal zij in stilte met deze wetenschap moeten leven. Dit is gevaarlijk, want als de uiterlijke omstandigheden niet in overeenstemming zijn met de innerlijke, is er een risico op depressie, een persoonlijke crisis, of zelfverminking. Of dit zal gebeuren is echter allemaal aan de kijker (open einde).

De hoogste morele wet

Dit genadeloze 'inzicht' van een, maatschappelijk gezien zeer geslaagd, personage waar ogenschijnlijk niets op aan te merken is heeft bijna de plechtigheid van een 'laatste oordeel': wie zijn wij werkelijk, als mens, wanneer we voor God moeten verschijnen? Hoewel ik niet religieus ben, kan ik deze menselijke behoefte aan 'een laatste oordeel' goed aanvoelen. Vooral uit het oogpunt van rechtvaardigheid, een diepgevoelde menselijke behoefte!


Eindoordeel

11 kenmerken van de literaire film

  1. Wel filmmuziek, nota bene van 'Academy Award' winnaar Stephen Warbeck. Toch een punt eraf, want regels zijn regels... (-1).
  2. Naakt acteerspel. Zowel Emma Thompson als de jongen gaan psychisch uit de kleren. Deze uitzonderlijk goede - en moedige - acteerprestaties dragen de film. 
  3. Op een bijna onopvallende manier rekent deze film duurzaam af met een aantal hardnekkige vanzelfsprekendheden. Zo heerst vrij algemeen het beeld dat elke stalker tenminste een loser is, daarbij nogal eens geestelijk gestoord, of zelfs crimineel. Maar zoals in een werkelijk goede roman het oordeel wordt opgeschort, zo doorbreekt deze film dit per definitie vernietigende oordeel. De dingen blijken niet zo eenvoudig als ze lijken! 
  4. In eerste instantie lijkt de film niet maatschappijkritisch. Dit omdat niet de bestaande wetten of regels worden bevraagd, maar de wijze waarop invloedrijke(!) individuen deze regels - oorspronkelijk bedoeld als bescherming van de 'zwakkere' partij - interpreteren of, onwillekeurig, naar hun hand weten te zetten. De film gaat dus vooral over machtsrelaties. Maar macht is bijna altijd taboe, een non-onderwerp. Maar dit taboe is ook precies de reden dat deze beschermende wetten - nooit een relatie aangaan met een minderjarige, of met een, binnen een professionele relatie, minder machtige 'cliënt' (leerling, patiënt, enzovoort) er zijn! Voor zover er, in relatie hiermee, kritiek is op de bestaande wetten - Notes on a scandalvan dezelfde regisseur doet vergelijkbare kritiek vermoeden - is deze kritiek dus dubbelzinnig en subtiel. Verder is er, voor de goede verstaander, een subtiele kritiek voelbaar op 'de' elite. Maar niet op de grove manier (van Wilders en anderen) die zo in de mode is. Want echte kritiek is altijd vermengd met liefde. Het is immers niet de moeite waard om je druk te maken over mensen die je niet hoog hebt zitten. Kortom: we kunnen ons allemaal voorstellen dat de jongen van deze rechter houdt. Want wij houden óók van haar. Deze mensen staan voor beschaving, ontwikkeling, mogelijk 'oud geld', of liever 'oud intellectueel'; dit is waar ik - ik, persoonlijk - bij zou willen horen... Maar als je goed kijkt ontstaan er toch wat haarscheurtjes in het prachtige oppervlak van deze beschaafde, vriendelijk en bovenal 'rationele' rechter. Wat overigens niet betekent dat we minder van haar houden! Kortom: er ís maatschappijkritiek, maar zó subtiel en genuanceerd gebracht, dat het niet eens opvalt. 
  5. De kijker is aan zet. Hoewel het einde zeker niet 'open' is - man en vrouw zijn weer 'tot elkaar' gekomen, de jongen is onherroepelijk dood - en het verhaal dus netjes beëindigd wordt, blijft de oplettende kijker met de nodige twijfels en vooral vragen zitten. Zie verder punt 7.
  6. De film is net zo min opvallend snel, als opvallend traag. Hoewel de belangrijkste scènes lang genoeg duren om zeer indringend te zijn, en beslist aanzienlijk langer dan bij de gemiddelde kaskraker, is 'traag' het woord niet. Twijfelgeval. (-0,5)
  7. Zoals ik al schreef (punt 5) blijft de kijker met de nodige vragen zitten. In hoeverre is de rechter eigenlijk (mede)schuldig aan de dood van de jongen? Had zij dit drama werkelijk kunnen voorkomen? Was zij zich bewust van wat ze bij de jongen aanrichtte? Heeft ze de regels - geen privé-contact met cliënten, laat staan minderjarig - uiteindelijk vooral gebruikt om zichzelf te beschermen tegen gevoelens die ze (wellicht) niet langer onder controle had? At ze van twee walletjes, door - aan de enige kant - amicaal te zijn ('onder de huid te kruipen') en vervolgens de deur weer onherroepelijk dicht te gooien? Omdat het oproepen van zóveel vragen bij de kijker uitzonderlijk is, een bonuspunt... (+1).
  8. Geen voice-over. Beelden zijn veelzeggend, expressief en esthetisch genoeg. Zoals bijvoorbeeld de sjieke maar tegelijkertijd eenvoudige en hier en daar zelfs nonchalante (de vloer!) - en dus op subtiele wijze 'elitaire' - inrichting van het appartement van de hoofdpersoon. De uitleg is aan de kijker. 
  9. Geen commerciële verleidingstactieken. Hoewel een betrekkelijke publiekstrekker, is de film beschaafd en genuanceerd, en moet het vooral hebben van inhoudelijke en artistieke kwaliteiten.
  10. Onverwisselbare details op basis van diepgevoelde noodzaak. Achter deze film zit een 'idee' ('de' idee). Het boek waarop de film is gebaseerd heb ik (nog) niet gelezen, dus of 'de' idee vooral afkomstig is uit het boek, of van de regisseur is mij niet helemaal duidelijk. Hoe dan ook: er lijkt een diepgevoelde noodzaak achter deze thematiek te zitten. Zodra het over diepgevoelde noodzaak gaat is er gewoonlijk sprake van een achterliggend (of overkoepelend) 'idee'. Het blijkt echter moeilijk om hier precies te vinger op te leggen. Een poging: 'de idee' heeft betrekking op de beperkingen van de individuele mogelijkheden door de maatschappij waarin je leeft. Hoewel de rechter strikt genomen, in dit individuele geval, door een combinatie van omstandigheden, heel zwaar tekort schiet, zal niemand haar dit kwalijk nemen. Zij redt haar imago, maar niet haar ziel, die blijft twijfelen. Zowel in de oneindige complexiteit van de (morele!) dubbelzinnigheid als in de uitzonderlijke acteerprestatie van een ervaren vrouwelijke hoofdrolspeelster doet deze film, naast 'Notes on a scandal', denken aan 'Doubt'.
  11. Bij 'The children act' is zeker geen sprake van ordinair winstbejag. Desondanks is de film betrekkelijk traditioneel van opzet. Het non-conformisme zit 'm dan ook vooral in de dubbelzinnige (morele) thematiek, en in het fantastische spel.
Maakt 1,5 minpunten en 1 bonus (plus) punt: een dikke tien!
Dit ondanks de relatief traditionele opzet. 
De grote kracht van deze film zit in de subtiliteit en het fantastische spel.

Nota bene: bij alles wat ik nu geschreven heb, speelt het gevoel: misschien kijk ik er anders tegenaan na lezing van het boek. Voor wie het boek kent: bovenstaande interpretatie is puur op basis van de uitwerking in de film!

Reacties

Populaire posts