Gezien

In 2017 begon ik met een vrijwilligersbaantje - als 'gastvrouw' - bij een filmtheater.

Dat was leuk om te doen, en ik mocht óók nog eens gratis naar alle in dit theater vertoonde films (mits niet uitverkocht).

Van de weeromstuit ben ik in de afgelopen anderhalf jaar een echte filmliefhebber geworden.

Dat wil zeggen: van de arthouse film.

Om liever: van de 'literaire film', zoals door mij - bij gebrek aan een naadloos passende bestaande categorie - gedefinieerd.

Betekenis sterren voor eigen gebruik

• Onder de tweeëneen halve ster betekent: 'mijn' filmtheater onwaardig. Bijvoorbeeld (te) commercieel, dan wel amateuristisch, zweverig, abominabel gespeeld, zonder enige diepgang. Kortom: had gemist kunnen worden...
• Tweeënhalf: wel íets geprobeerd, maar kan beter
• Drie: ondanks duidelijke verbeter-punten de moeite waard.
• Vier: echt goed, opvallende kwaliteit
• Vijf: meesterwerk, zoals door mij gedefinieerd. Dat wil zeggen: een film die ik tenminste nógmaals wil zien, waar ik over na blijf denken, waardoor ik een beetje - al is het nog zo weinig - veranderd ben en die ik dus nadrukkelijk aan zal raden aan derden. 

Zelf zal ik, áls ik dan een kernachtige beoordeling wil geven, bij voorkeur ouderwets cijferen. 

Bijvoorbeeld gewoon een tien (met een griffel) als je, bij wijze van spreken, goud in handen hebt.
Voor mijn eigen administratie betekende 'vijf' sterren een tien (meesterwerk).
Maar vooral: de moeite waard om nog eens te zien.
Drie sterren betekent 'de moeite waard' en in ieder geval ruim voldoende om het predicaat arthouse film te verdienen...

Om vast te stellen of uw smaak overeen komt met de mijne volgt hieronder mijn 'lijstje voor eigen gebruik'.

Hier en daar valt op dat het aantal door recensenten van NRC, Volkskrant of Trouw gegeven sterren nu niet bepaald overeen komt met het mijne.

Maar in andere gevallen ben ik het gelukkig helemaal met de recensenten eens. 

Het is natuurlijk onvermijdelijk dat mijn criteria soms anders zijn dan die van 'de echte kenners'...

Een belangrijk maar ongebruikelijk uitgangspunt voor deze rubriek dat er achteraf - glaasje NA de film - over een film gepraat zal worden.

Want een goede film betekent letterlijk: food for thought!

Vaak merk ik dat hier achteraf behoefte aan is, zeker bij indringende of confronterende films.
Het kan interessant zijn om te achterhalen hoe iemand anders zo'n film ervaren heeft.

Vooral díe films die achteraf discussie oproepen of een sterke indruk achterlaten zullen dan ook in deze rubriek besproken worden.

Misschien schrijf ik een enkele keer over film die naar mijn idee door de recensenten van de kwaliteitskranten onbegrijpelijk wordt overschat...

Maar evenals bij de echte literatuurkritiek is een positieve benadering het uitgangspunt.
Verder zal er in mijn duiding onvermijdelijk iets 'van mezelf' zitten. 
Om Renate Rubinstein te citeren ('Nee heb je'): 

'Dit boek gaat over ziek zijn en over mij zijn. Je kunt die onderwerpen niet van elkaar scheiden'.

Want onpersoonlijke 'neutraliteit' bij het beoordelen van een film lijkt een illusie, en vooral: erg pretentieus. 

Alsof je op de stoel gaat zitten van de alziende en de alwetende...

Wel kun je natuurlijk enkele duidelijke criteria vaststellen bij het beoordelen van een film.
Onderstaande lijst voor eigen gebruik bestaat echter uit spontane reactie, geschreven binnen enkele dagen na het zien van de film.

In de rubriek zal ik vermoedelijk vooral de films met 'vijf sterren' bespreken, die bij mij ook na langere tijd 'op een zeefje zijn blijven liggen'.

NB: een in rode letters weergegeven filmtitel is een directe link naar het artikel!

Vermeldenswaard, gezien vóór 2017

• Doubt +++++ (onvoorstelbaar spel, confronterend, 'schuurt', twijfel blijft...)
• Festen +++++ (sjieke mensen, doofpot en de geboorte van een rebel)
• Wintersleep +++++ (juweel. En niet alleen om de landschappen)
• Notes on a scandal +++++ (dubbele moraal, interessante psychologie)
• Another Year +++++ (alledaags lijkende film met grote impact. Wie is er nou echt aardig, en hoe beoordeel je dat? Steeds terugkerende moestuin, bijna ritueel, symbolisch)
• Brothers +++++ (film waar je over na blijft denken. Eigenwaarde en mislukking onder de loep. Hoe werkt maatschappelijk eerbewijs?)
• The red turtle +++++ (Michaël Dudok de Wit. Lijkt klassieke mythe)
• The shining +++++ (zo'n film die telkens 'geciteerd' wordt)
• Amour ++++± (de levens van mensen, maar dan echt)
• Toni Erdmann ++++ (mesjokke ‘carriere-teef’ in de nesten)
• Carol +++ (zelfde maker als 'Wonderstruck', maar betere film. Vooral de impact van het klasse-verschil tussen de twee vrouwen)
• Fucking Åmål +++++ (de groep is een beest, eeuwig thema)
• Melancholia ++++± (blijft lang hangen. Vrijwel niemand 'ziet' een overduidelijk voelbaar naderende catastrofe. Actueler dan ooit)
• Café Society (Woody Allen)+++ (blijft niet hangen)
• De kinderen van juf Kiet ++++ (observatie, kijken wat er gebeurt)
• Amy ++++ 
• I, Daniel Blake +++++ (Man met hartkwaal en uitkering, wantoestanden Britse sociale dienst. Superbeschaafde hoofdrolspeler, subtiel, ijzersterk)
• Turist ++++ (skivakantie, man redt iPhone vóór zijn gezin. Man weigert te praten, intuïtief schakelt vrouw derden in om tot hem door te dringen. Heeft ze gelijk of 'hoor' je dat niet te doen? Emanciperend)
• Samsara +++++ (diepzinnig, ijzersterk)

NB: een in rode letters weergegeven filmtitel is een directe link naar het artikel!

Gezien in 2017

Architectuur Film Festival Rotterdam (AFFR, okt. ’17): 'City for Sale' debat

• Dispossession: the great social housing swindle ++++± (sociale woningbouw UK, met een korte film over gebouw van Alison en Smithson) 
• Art of Recovery +++ (herbouwen Christchurch: bottom up of down?) 
• After Spring ++++ (Vluchtelingenkamp Zaatari in Jordanië) 
• The destruction of memory ++++ (vooral over wetgeving dit het doelbewust vernielen van historisch erfgoed strafbaar moet stellen: deze is er niet, nog altijd niet. Andere dingen krijgen prioriteit)
• Whose city +++ (over Berlijn, met een debat)
• Istanbul echoes +++++ (prachtige scene met het voeren van de mosselen: wat een vertrouwen, dan moet je je klanten wel kennen, enzovoort) Jiulia Frati was erbij. Is zij nostalgisch? Natuurlijk, dingen veranderen. Maar de vraag is hoe en voor wie. Dit is duidelijk niet voor de mensen. Grote lijn van dit debat: veel van de nieuwe huizen staan leeg (real estate), ofwel omdat ze onbetaalbaar zijn, of omdat ze uitsluitend dienen als speculatie object. In de nieuwe huizen in de wijk van de straatverkopers wonen nu asielzoekers.

NB: een in rode letters weergegeven filmtitel is een directe link naar het artikel!

Gezien in 2017, overig

• A gentle creature ++++ (echt 'literaire film', tijd nodig om te landen, geen muziek, dubbele bodem, prachtige karakters, scene met mensenrecht-activiste onvergetelijk)
• De keuze van mijn vader +++ (Chinese vrouw filmt ouders)
• Beyond the mountains and hills +++ (Israël, na militaire dienst)
• Buena vista social club: adios ++++ (gewoon heel leuk)
• Lion ++++ (twee keer gezien, vooral eerste deel indrukwekkend)
• Manchester by the sea +++ (man heeft gezin laten verbranden)
• Down to earth ++++ (twee keer gezien, 'belangrijke' film)
• I’m not your negro +++++ (zeer goede en indringende docu)
• Little men +++ (jochies in New York, goed, blijft niet hangen)
• La Chana ++++ (flamenco danseres)
• The fury of a patient man ++++ (Spaanse thriller)
• Daughters of the dust +++ (Zweverig, beklijft niet)
• The eagle huntress ++++ (twee keer gezien, aandoenlijk en mooi)
• Une vie +++± (mooi, maar blijft niet echt hangen)
• La fille de Brest ++++ (arts verzet zich, zit veel vaart in, on-Frans)
• Summer 1993 ++++ (blijft zeer sterk hangen, maar lijkt ‘gewoon’)
• Ascent ++ (Kino; Japanse film met uitsluitend foto’s)
• 20th century women ++++ (goed, maar blijft niet hangen)
• Sami blood +++ (Schedelmetingen, Zweden; Wanneer speelt dit?)
• Broers ++ (mooie jongens, alles oké, maar volstrekt inhoudsloze film)
• Wolf and sheep ++± (Afghanistan)
• Tramontane +++ (Libanon, blijft niet hangen)
• L'amant double +++± (meer kunst dan film, wel interessant)
• The only living boy in New York ++++± (man ontmoet biovader, die bewonderde schrijver blijkt te zijn. Aangename film)
• Retour en Bourgogne ++++ (VK-recensie analyseren!)
• Hampstead ++++± (oudere vrouw leert ‘dakloze’ kennen)
• Jesse ++ (zeker geen propaganda, maar helaas inhoudsloos...)
• Félicité: +++ (Interessant, maar soms traag en erg somber. Over hoe armoede je bestaan beheerst)
• Mountain +++ (Israël, begraafplaats, vergif. Traag en vreemd. Blijft om duistere redenen lang hangen)
• The nile Hilton incident +++ (Mooie beelden van Cairo, zit wel ingewikkeld in elkaar. Goede spelers)
• The big sick ++++ (Geen diepzinnige film, maar toch niet oppervlakkig. Heerlijk acteerwerk. Gewoon een feest om naar te kijken. Scène bij de afhaalmaaltijd, nadat hij stuit op alle regels die zijn ouders toepassen: VS is net zo)
• Una mujer fantastica ++++ (travestie, anders zijn)
• Mother ++± (over parasitisme in een schrijversleven. Overschat, veel te veel nodeloos spektakel)
• The beguiled ++++ (paddestoelen plukken, bijzondere film over de 'stille' macht van vrouwen)
• Die göttliche Ordnung ++++± (heerlijk, aandoenlijk, zeer goede acteurs, vrouwenkiesrecht in Zwitsers kanton)
• Loveless ++++± (zeer goed spel, heel triest: samenspel tussen een gehele stijl van leven en de gevolgen voor individuen)
• Victoria and Abdul ++++ (heel grappig, goed gespeeld)
• Maudie ++++ (over onvolmaaktheid van relaties, met weinig gelukkig kunnen zijn: hart onder de riem)
• Walk with me ++± (Vietnamese Zen-meester Frankrijk)
• Jan Sierhuis +++ (goede kunstenaar, interessant)
• Du forsvinder +++± (identiteitscrisis hersentumor)
• White Sun +++± (Nepal, wordt het vrede? Gesleep met lijk)
• Liefde is aardappelen ++++ (drie zussen en hun eigen verwerking hongersnood Stalin: vluchten, vergeten of communisme/religie als houvast)
• Until the birds return +++ (Algerije, niet echt een verhaallijn, wel heel mooie film. Bach: “Ich habe genug”)
• Tulipani ++ (mooie beelden, gaat helaas nergens over)
• Happy end +++++ (3 keer gezien, rijke familie Calais, meesterwerk)
• Heartstone +++ (als debuut wel heel indrukwekkend, mogelijk liggen puberende jongens mij niet, want valt me toch tegen)
• The glass castle +++ (dochter uit alternatief gezinnetje, Amerikaans, goed, maar blijft niet hangen)
• The Square ++++ (absurdistisch, kritisch)
• Mimosas +++ (mannen in het Atlasgebergte, gesleep met lijk)
• De rode ziel +++ (interessante en genuanceerde docu)
• Petit Paysan +++ (aangrijpend, niet pretentieus)
• Wonderstruck ++± (mooi gemaakt maar volstrekt inhoudsloos)
• On body and soul ++++± (autistische vrouw in abattoir, heel bijzonder, langzaam, indringend, psychologisch sterk)
• The killing of a sacred deer ++± (‘witte schillen om niks' (term architect Aldo van Eyck), virtuoos, perfect, inhoudsloos, hype, Amerikaans)
• Visages Villages ++++ (‘hartverwarmend’, relatie oud/jong, vrouw 88, man 33, beide fotograaf, mijnstadje)
• Vele hemels boven de zevende ++++ (één van de beste Nederlandstalige films ooit, niet vrolijk. Boek heel goed verbeeld)
• The Party +++ (Engelse elite, “voodoo” geneeskunde, Cliché- bankier valt uiteindelijk mee. Goed spel, vilein, maar niet erg diepzinnig)

NB: een in rode letters weergegeven filmtitel is een directe link naar het artikel!

Gezien in 2018

• Jane ++++ (Goodall; twee keer gezien, relatie met wetenschap)
• Wonder Wheel ++++ (Woody Allen, Kate Winslet; pretpark NY)
• Human flow +++++ (Ai Weiwei; recensies k*t, verveelt niet)
• The long season ++++ (vluchtelingenkamp in Libanon)
• Ôtez-moi d’un doute ++++± (man vindt biologische vader)
• My name is nobody +++ (Italiaans, wat doet roem met je?)
• Loving Vincent +++ (begin gemist, mooie beelden, toch meer inspanning dan inhoud en zeggingskracht)
• Bar Bahar ++++ (Drie Palestijnse vrouwen in Tel Aviv, met actrice Ahlam Canaan. Leuke film om naar te kijken)
• You were never really here +++ (goed, maar niet voor mij. Mogelijk niet alles begrepen...)
• Bewaren – of hoe te leven +++++ (IFFR, digital nomads, zeer moedige en persoonlijke documentaire)
• Médecin de campagne ++++ (Kleineren werkende vrouw)
• Darkest hour ++++ (Churchill, mei 1940, tegenwerking)
• Call me by your name +++± (zoon professor, 17, Noord-Italië, Amerikaanse student komt logeren, gesprek vader a-typisch)
• God’s own country ++++ (Yorkshire, verveloze boerderij, mensen, vader beroerte, Roemeen komt helpen; heel gewone film, toch uitsluitend homo’s in zaal. Goed acteerwerk, ontluikende liefde, mooier nog dan 13)
• The Post ++++ (Vietnam, Meryl Streep, persvrijheid)
• De wilde stad +++± (Iets te popi en weinig kritisch, wel prachtig gefilmd en bijzondere beelden. Mogelijk misplaatst optimistisch)
• The Florida project ++++ (lijkt aanvankelijk mengsel povertyporn/ma Flodder, maar zit meer in. Zeer goed spel)
• Les gardiennes ++++ (verhaal niet bijzonder, maar zeer goed spel en mooie beelden, heel Frans, nadruk op schoonheid)
• Phantom thread ++++ (echte liefde, door man ervaren als verstikkend. ‘Eindigheid’ in relatie tot liefde)
• The insult ++++ (Libanon, ‘niemand kan het alleenrecht op lijden opeisen’. Palestijnse vluchteling in conflict met 40 jaar eerder uit een Christelijk dorp verjaagde Christelijke Libanees. Sterke thematiek)
• Hannah ++++ (einde wel heel erg open. Zeer goed gespeeld. Soms erg veel te raden)
• Three billboards outside Ebbing, Missouri +++++ (2x gezien. Wordt ongetwijfeld een klassieker. Zwarte humor is haast de enige manier om dit land nog te portretteren. Zeldzaam knap gemaakt, uiterst origineel)
• Radiance ++± (Japan. Film ‘vertaald’ voor blinden)
• Film stars don’t die in Liverpool ++++ (Leuke, prettige, fijne, heel Engelse film)
• Mountain +++++ (Aanvankelijk mooie plaatjes, diepzinnigheid komt later, diepere laag, indrukwekkend. Helaas geen twee keer gezien)
• Lady Bird +++ (te Amerikaans, stichtelijk einde, wel sympathiek en leuk om naar te kijken, goede actrice, weinig diepgang, valt tegen)
• Resurrection +++ (begin gemist, traag, natuurbeelden, dode man gevonden in bos, blijkt broer jongen, oude man)
• Aus dem nichts ++++± (indringend, heel goed gespeeld)
• Der Hauptmann ++++± (sociologisch interessant, goed gespeeld, ook esthetische mooi, moedig, confronterend)
• The Bastard ++++ (slachtoffer/dader, “DNA niet opmengen”, qua ideeën (expat?) gelijkenis met ‘Henk’)
• Foxtrot ++++ (ook weer een getraumatiseerde vader)
• So help me God ++++ (Bestaat Vera echt? Jawel, en nog tien keer pittiger dan in de detective! Vooral geestig, rolmodel)
• De achtste dag +++ (type jongensverhaal, veel drama)
• Guernsey literary society ++++ (Amerikaans acteerspel irritant, toch onverwachte kwaliteiten, charmant).
• A man of integrity ++++ (complex, indrukwekkend)
• La Holandesa ++± (goede actrice + jongetje, maar psychologisch ongeloofwaardig. Geen ‘noodzaak’, wat wil de film?)
• Under the tree +++±^± (typisch Scandinavisch, beest onder dun laagje beschaving, zwarte humor)
• Homecoming ++++± (onheilspellend, veel symboliek, sterke beelden)
• The cleaners +++++ (complexe film. Onthouden: Facebook doet niets om haatzaaien te stoppen (Myanmar), maar censureert wel, op typisch Amerikaanse, puriteinse manier. Geen moraal. Techniek is niet neutraal, want zoekt altijd naar dat wat het meest bekeken wordt. Taboe: naakt, IS. Verder niets. Trump met kleine piemel – schilderij – mag niet, want is beledigen individu. Haatzaaien tegen groepen mag dan weer wel, nepnieuws mag; alles onder mom vrijheid van meningsuiting)
• The Cakemaker ++++ (Berlijn/Jeruzalem, bi-mannen) 'klein' verhaal, maar blijft hangen. Goed acteerwerk.
• 2001: a space odyssey ++++±^± (computer neemt letterlijk het roer over. Opmerkelijk: uit 1968, maar al tablets te zien, Skype, enzovoort. Ook de supercomputer HAL komt redelijk modern over. Humor, beklemming, perfectie en stijl. Satanisch. Brein als leidend verhaal)
• Garden of life ++± (zeikstem op de achtergrond, niet echt een verhaal, wel interessant thema. Tuin beter dan kamer)
• La villa ++++± (beste wat Franse cinema te bieden heeft. Fijngevoelig, beschaafd, intelligent. Wel liefde, maar gedoseerd, en geen geneuk. Ook grote thema’s. Heel goede acteurs, echte mensen, weinig pretentieus, humor).
• Gariel e a montanha +++ (waar gebeurd, nagespeeld door reële passanten in Afrika en enkele acteurs)
• My generation +++±^± (leuk gemaakt, aangenaam om naar te kijken. Wel iets van idylle, jaloersmakende tijd. Interessant: voor het eerst grijpt de lower class naar de macht. Uniek in de geschiedenis. Maar natuurlijk toch alleen enkele individuen, wat op zichzelf al een wonder is)
• Ubiquity ++++ (Helaas bijzonder overtuigend. Vergelijk de piloten en stewardessen die ziek worden van vliegen. Kanaries in de kolenmijnen. En er zal (nog) niet geluisterd worden. Tip: weiger slimme meter. Vlotte film, gelukkig niet zweverig)
• Voyage of time: life’s journey ++++ (Filmconcert, met ‘Silent live’. Muziek treft sfeer film, creatief, hier en daar zelfs mooi en melodieus. Reactie publiek opvallend lauw. Film interessant, en mooi)
• The death of Stalin +++^± (Goede acteurs, grappig, maar had niet gemaakt hoeven worden. Te gewild komisch, amusement)
• Utøya 22. Juli ++++ (Goed gemaakt, kern van gebeurtenis)
• Zagros ++++ (Eerwraak, familiedruk goed verbeeld, eindeloze verdachtmakingen, inhoud achter nieuws)
• Beast ++++ (onverwacht goed, slimme meid, lost het zelf op, doodt hem als ze hem tot bekennen verleidt)
• The Mercy +++± (man voelt zich door persoonlijke omstandigheden en publieke druk gedwongen om uitdaging zeilwedstrijd aan te gaan en zelfmoord te plegen)
• On chesil beach +++^± (naar boek, geliefden komen niet bij elkaar. Film met veel losse eindjes, erg ‘literair’. Volgt mogelijk te letterlijk het boek, met onvoldoende specifiek ‘filmische’ middelen...boek niet gelezen... )
• The Place ++++ (heel bijzonder, echt Italiaans. Esthetisch, filosofisch, rond vraag: hoe ver gaan mensen voor wat ze echt willen? Licht absurdistisch, zeer goed gespeeld, einde enigszins onbevredigend )
• Disobedience ++++ (goede film, maar blijft niet heel lang hangen. Joodse gemeenschap, lesbische rabbijnsdochter vlucht naar NY en komt terug voor uitvaart Keuzevrijheid)
• The happy prince ++++ (Over Oscar Wilde. Heel goed spel van alle mooie jongens, clou beetje gezocht, ‘verhaaltje voor het slapen gaan’ voor de kinderen als rode draad...)
• The road to Mandaley +++^± (Geeft goed beeld van Birma en heersende ellende daar. Hoofdpersoon weinig uitstraling, psychologisch ondiep. Hotelkamerscene reptiel treffend)
• Den Skyldige (the guilty) +++± (na de enorme hoeveelheid sterren valt ie toch tegen, hoewel heel goed. Wat mis ik precies? Goed spel, kwaliteit, goede plot, maar zal niet blijven hangen vanwege de grote diepgang)
• Chavela ++++±^± (traditionele docu, maar bijzonder mooi)
• 3 faces ++++ (goed spel, goede indruk van Iran, heel persoonlijk, Iraanse Meryl Streep. Niet echt ’n clou)
• The reports on Sarah and Saleem ++++ (spannend, professioneel, goed spel, goede clou, grensverleggend)
• Dogman +++++ (Wat is zwak, wat is sterk? Wat zegt dierenliefde over iemand? Hoe werkt macht? Wat bepaalt iemands gedrag? Film in de beste Italiaanse traditie. Esthetische lelijkheid en armoede. Geweldig spel. Originele clou. Zo’n film kan alleen gemaakt worden binnen een lange en rijke traditie. Sociografie)
• Rabot ++++ (Afbraak flat in Gent, onderklasse, liefdevolle film over de mensen uit ‘reality’ TV, knap)
• Benzinho +++± (Braziliaanse film over gezin. Lieveling, de oudste zoon, mag handballen in Duitsland. Armoede, emoties, strubbelingen om rond te komen, maatsch.kritiek)
• Figlia mia +++± (Dochtertje met twee moeders. Heftige emoties. Tere kinderziel gerelativeerd. Zo is het leven. Moederliefde tot in het extreme. Badinter. Dierenliefde)
• La Prière +++ (drugsverslaafden op een berg. Jongen twijfelt tussen seminarie en vriendin)
• Grace Jones: bloodlight and bami ++++ (Inspirerend)
• What will people say ++++±^± (2x, Indringend, heel goed gespeeld, gewaagd, complex, veelkantig, spannend)
• The children act +++++ (2x, Drie interessante thema’s, geweldig spel, humor, diepgang, tragiek, ‘literair’)
• McQueen +++++ (2x gezien, inspirerend, muziek The Piano, mooi, treurig, goede docu, interessante interviews)
• Living the Light – Robbie Williams +++ (de moeite waard, maar traditionele docu, geen kracht op zichzelf)
• Fahrenheit 11/9 +++++ (Verpletterend. Zitten huilen. Ontluisterend, verhelderdend, shockerend, Moore overtreft zichzelf...)
• Tresnota +++ (goede film zonder op de schouders van reuzen te staan. Vooral tonen van ellende, goed gespeeld)
• Transit ++±  (boek geweldig, film zeer matig. Wel iets geprobeerd, nb met goede acteurs, enkele basisideeën – doortrekken naar onze tijd – meegenomen. Er vooral overal nét naast)
• Todos lo saben +++± (Aangename en mooie film, niet heel diepzinnig, goede acteurs, blijft niet lang hangen)
• 3 days in Quiberon ++++ (Romy Schneider. Interessanter dan gedacht, diep medelijden met geplaagde actrice, goed spel)
• The ancient woods ++++ (Litouwen, geen muziek, geen voice-over, geen achtervolgingen, wel: alziende camera. Zie ook Blogwachter)
• Leaning into the wind ++++^± (intrigerende kunstenaar, blijvend en vluchtig werk, docu traditioneel, toch goed)
• Pity +++ (Griekenland. Man verslaafd aan aandacht door ellende. Wel iets geprobeerd, één gevoel helemaal uitgemolken, soms tot nadenken stemmend, maar ondiep)
• Burning ++++ (spannend, seriemoordenaar eenzame meisjes stuit op verliefde vriend. Goed spel, Zuid-Korea, geld)
• Rafaël ++++ (Nederlandse vrouw trouwt met vluchteling en raakt zwanger. Man mag niet naar Nederland, zij gaat 'm halen)
• Girl ++++ (Transgender, 16 jaar, balletacademie. Zeer goed spel van hele gezin, ongelooflijk voor jongen van 16, geen transgender. Aangrijpend)
• Bohemian Rhapsody +++ (Aangename film, je wordt meegesleept, maar er klopt niet veel van. Vooral goede acteurs.)
• Las Herederas +++± (Paraguay, ouder, gegoed vrouwenstel financieel in de problemen. Vrouw kruipt uit schulp. Muziek, goed spel)
• Leave no trace ++++± (VS, Debra Granik. Vader, dochter, bos als schuilplaats. Kinderen kiezen hun ouders niet, noch ouders hun lot)
• The Kindergarten Teacher ++++±  (VS, Sara Colangelo. Bijzonder 'literaire' film vanwege het opschorten van het oordeel. Kijker aan zet)
• De dirigent +++± (NL, Maria Peters. Aangename, zorgvuldige film, goede acteurs, lekker feministisch. In deze tijd wel 'gemakkelijk', inkopper, iets teveel 'geromanticeerd')
• Gräns ++++ (Zweden, 2018, Ali Abbasi, (Horror)Drama. Goed gespeeld, maatschappijkritisch. Trollen staan voor elke dicht bij de natuur levende minderheid. Film om over na te denken)
• Mary Shelley ++±  (VS, 2017, Haifaa Al-Mansour. Muziek zeer opdringerig, veel filters gebruikt, snelle beelden, oplezen uit dagboek als voice-over)
• Liebe in den Gängen ++++ (DL, 2018, Thomas Stuber. Stil en traag. Bij hoge uitzondering muziek. Psychologisch drama)
• The Wife ++++ (S/VS/VK, 2018, Björn Runge. Van de drie vrouwenfilms - dirigent, Shelley - de sterkste. Stijl, vaart en drama)
• The king +++ (VS, 2018, Eugene Jarecki. Ondanks geen liefhebber Elvis, noch VS interessanter dan gedacht. Kritisch, genuanceerd en aangenaam om naar te kijken en luisteren)
• Becoming Astrid ++++ (Zweden, 2018, Pernille Fischer. Goed spel, verhaal vermoedelijk aangedikt, maar niet overdreven geromantiseerd. Muziek)
• Heartbound ++++ (Denemarken, 2018, Janus Metz/Sine Plambech. Ontroerende documentaire over het beste ervan maken in gegeven omstandigheden. Niet slecht of goed, gewoon overleven. Knap: geen oordeel, maar genuanceerde menselijkheid in beeld)
• Cold War ++++ (Polen, 2018, Pawel Pawlikovsky. Zwart wit. Bijzondere, minimalistische, artistieke en esthetische film. Leunt wel onevenredig zwaar op aantrekkingskracht opvallend knappe hoofdrolspeelster)
• Wildlife ++++ (VS, 2018, Paul Dano. Kwartest met 'Summer 1993' en 'Leave no trace' en 'What will people say'. Over kinderen die hun goedbedoelende ouders niet hebben uitgekozen, en de gevolgen)
• Den skaldede frisør +++± (Denemarken, 2011, Susanne Bier. Gezien op TV. Onderschatte film. Ogenschijnlijk lichtvoetig en cliché, maar door de interessante, licht absurdistische uitwerking en het goede spel blijft ie wel hangen. 'Happy end' valt wel tegen. Voorbeeld van kracht van medium film: niet het verhaaltje, maar de beelden en het spel bepalen het kracht. De absurde humor verraadt de diepgang, die er wel degelijk is, ondanks de slechte recensies)
• Something useful +++± (Turkije/Nederland, 2018, Pelin Esmer. Goed gespeeld en interessant. Aandachtig. Open einde. Hier en daar willekeurig: mus die zonder reden van het dak valt)
• Woman at war ++++ (IJsland, 2018, Benedikt Erlingsson. Humoristische film, maar 'feelgood' uit recensies slaat nergens op. Dit is humor met een diepere ondertoon. De meest serieuze thema's - in dit geval de verwoesting van ons leefmilieu om economische redenen - kun je soms maar het beste met humor behandelen. Dit om niet in 'onheilsprofetie' te vervallen. Orwell, het net (drones, afluistermogelijkheden, DNA) sluit zich, protest is niet meer mogelijk, mensen kwaken elkaar na)

NB: een in rode letters weergegeven filmtitel is een directe link naar het artikel!

Gezien in 2019

• Los versos del olvido ++++ (Chili, 2019, Alirez Khatami. Interessante en fijnzinnige film. Muziek, maar niet overheersend. Diepere lagen, maatschappijkritisch, verbeeldingskracht)
• Alicia ++++± (Nederland, 2017, Maasja Ooms. Gezien op TV. Interessant vanwege de twijfel die de docu bij de kijker zaait. Gedraagt het meisje zich zo door de manier waarop er met haar gesold wordt? 'Eerst willen we dit en dat van jou zien'...en dán is er misschien een pleeggezin. Geen wonder dat het kind zoekt naar manieren om de 'schuld' bij de leiding te leggen)
• Colette ++++ (VK, 2018, Wash Westmoreland. Vierde film in korte tijd over literaire heldin uit het verleden. Kwartest 'literaire heldinnen †'? Niet de slechtste: goed spel, mooie beelden)
• The extraordinary journey of the fakir +++ (Frankrijk, VS, België, 2018, Ken Scott. Stijlvolle slapstick. Niet geheel zonder serieuze ondertoon)
• Shoplifters ++++± (Japan, 2018, Hurokaze Kore-eda. De dingen zijn niet wat ze lijken. Wat is de betekenis van familiebanden? Hoe ontstaat liefde? Bloeit goedheid op schroothopen? Verrassende en indringende film die de werkelijkheid recht in de ogen kijkt. Nog een keer zien, dus bijna vijf sterren. Past ook in het rijtje 'onhandige ouders'; kwartest of kwintest? Muziek spaarzaam)
• Roma +++++ (Mexico, VS, 2019, Alfonso Cuarón. Onwaarschijnlijk mooie film. Geen muziek, traag, aandachtig, indringend. Voor verhaaltje geef je geen stuiver. Nog een keer zien. Beeld, beeld en nog eens beeld. Literaire film in het kwadraat)
• Edie +++± (VK, 2018, Simon Hunter. Sympathieke en aangename film. Muziek veel te overheersend, geromantiseerd, 'feel good', maar door de thematiek voor mij toch de moeite waarde. Qua 'literaire film' een mager zesje)
• Styx +++++ (Duitsland, 2019, Wolfgang Fischer. 'Vluchtelingen anders'. Is helaas nodig, vanwege de 'beeldenmoeheid'. Zeer indringende film, heel knap gemaakt. Kwarte(s)t met andere vluchtelingenfilms?)
• Nos batailles ++++ (Frankrijk, 2019, Guillaume Senez. Maatschappijkritische film - vakbondsproblematiek - over echte mensen. Muziek sporadisch, goed spel. Ieder heeft z'n eigen strijd, en soms botst dat. Passend bij kwarte(s)t 'onhandige ouders')
• Genesis 2.0 +++++ (Zwitserland, 2018, Christian Frei. Twee verhaallijnen. Muziek sporadisch. Vercommercialisering van het leven zelf. Knap gemaakt, veel lagen, food for thought. Belangrijke boodschap)
• Walden +++± (Zwitserland, 2018, Daniel Zimmerman. Gezien op IFFR. Geen commentaar, noch muziek. Camera 360 graden. Hout van berg in Oostenrijk naar Brazilië, omgekeerde wereld.)
• Ash is purest white ++++ (China, 2018, Jia Zhangke. Gezien op IFFR. Gangster-achtige film met diepere laag en interessante psychologie. Maatschappijkritisch, goed beeld van hedendaags China, ongelijkheid, verwoesting. Muziek sporadisch)
• At eternity's gate +++± (Frankrijk, 2019, Julian Schnabel. Teveel strijkers. Goede acteurs, waanzin treffend verbeeld. Toch ergerlijk dat de taal niet klopt. Om duistere redenen er net naast)
• Das schweigende klassenzimmer ++++± (Duitsland, 2019, Lars Kraume. Indrukwekkende film, heel goede acteurs)
• The favourite +++ (GB, 2019, Yorgos Lanthimos. Goede acteurs, uitstekend spel, vermakelijk. Maar waarom is deze film gemaakt? Lijkt bovenal te willen shockeren: sensatiebelust)
• Greenbook ++++ (VS, 2019, Peter Farrelly. Heerlijke film. Fantastisch spel. Tijd vliegt voorbij. Wel romantisch sausje - te mooi gemaakt, make-up, waarvoor punt eraf - en muziek)
• Capharnaüm +++++ (Libanon, 2019, Nadine Labaki. Alle recensenten pissen er nog even overheen - kunnen het zelf beter?! - maar er is niets op deze film aan te merken. En ja, waarom zou je amusement maken als je ook een geëngageerde film kunt maken? Dit is wat de bij de Nederlandse regering en diverse publicisten zo populaire 'opvang in de regio' letterlijk betekent!)
• Buddy ++++ (Nederland, 2018, Heddy Honigmann. Ontroerend. Geeft te denken over relatie tussen mens en dier. Als varkens (nog) intelligenter zijn dan honden, waarom eten we ze dan op?)
• Goede buren +++± (Nederland, 2019, Stella van Voorst van Beest. Interessant. Participatiesamenleving onder de loep: zijn al die mensen wel te helpen, en zo ja: hoe?)
• If Beale street could talk +++ (VS, 2019, Barry Jenkins. Inhoudelijk goed, maar verfilming typisch Amerikaans. Ook gek: slaande man sympathiek, vrouw lijkt het verdiend te hebben...)
• Continuer +++ (Frankrijk/België, 2019, Joachim Lafosse. Typisch Frans: onderlinge relatie onder de loep, ontwikkeling. Mooie landschappen, wel muziek. Toch een wat mager thema, niet helemaal uitgewerkt)
• Schapenheld ++++ (Nederland, 2019, Ton van Zantvoort. Zoveelste getuigenis desastreuze bezuinigingen natuurbeleid. Heide met machines omgeploegd. Bijna uitgestorven 'idyllische' levenswijze jaren zeventig gedocumenteerd. Mooie beelden: ook in ons land is/was nog natuur) 
• Un amour impossible ++++± (België/Frankrijk, 2019, Catherine Corsini. Niet het zoveelste Franse liefdesdrama, maar zeer sociologische film, maatschappijkritisch, 'sociografie'. Grote en universele thema's - vooral maatschappelijke ongelijkheid en de langdurige gevolgen daarvan op de vierkante millimeter)
• The River (He Liu) ++++ (Taiwan, 2019, Tsai Ming-Liang. Geen muziek. Grootstedelijke eenzaamheid. Enige manier om contact te maken lijkt seks, alle wegen tussen naasten afgesneden)
• Degas: passion for perfection +++ (VK, 2019, David Bickerstaff. Docu op zichzelf weinig verrassend. Vee muziek. Acteur als oude Degas had niet gehoeven. Materiaal - schilderijen - wel heel interessant)
• Doubles Vies +++ (Frankrijk, 2018, Olivier Assayas. Slap einde, teveel gepraat, muziek sporadisch. Thema interessant, goede acteurs, maar typisch vriend: liefde en semi-intellectualiteit. Mager)
• Retrospekt ++++ (Nederland, 2018. Esther Rots. Veel muziek. Mee in belevingswereld hoofdpersoon. Waar twee kijven hebben twee schuld? Food for thought)
• Het Pärt gevoel ++++ (Nederland, 2019, Paul Hegeman. Goede maar niet verrassend gemaakte docu over interessante man)
• Pájaros de Verano ++++± (Colombia, 2019, Ciro Guerro/Cristina Gallego. Mooie, goede en interessante film, wel bloederig. Gevolgen van drugshandel voor inheemse bevolking. Heel goed gespeeld, prachtige beelden)
• Can you ever forgive me? ++++ (VS, 2019, Marielle Heller. Heerlijke film. Waar eindigt 'witte boorden'-fake en begint criminaliteit?)
• Ray & Liz ++++±  (VK, 2019, Richard Billingham. Indringende beelden, perfecte details, aangrijpend, rauw. Fantastisch spel.)
• Lazzaro felice ++++ (Italië, 2019, Alice Rohrwachter. Mooie beelden, symboliek mij niet altijd duidelijk. Goed spel)
• 'Nu verandert er langzaam iets' ++++±  (Nederland, 2019, Mint Film Office. Geweldig inkijkje. Blijft achter met het gevoel dat mensachtige toch een wat gedegeneerde soort wordt... Geen muziek, stilstaande camera, geen commentaar. IJzersterk, ook de keuze van de uiteenlopende therapiën)
• The aftermath +++± (VS, 2019, James Kent. Mooie film, maar qua opzet voorspelbaar. Actrice gemaakt. 'Romantisch'.)
• Minding the gap +++++ (VS, 2018, Bing Liu. Verpletterende docu. De sociologie in beeld gebracht. Tijdsbeeld. 'Jongens waren we, maar aardige jongens')
• Wajib ++++ (Palestina, 2017, Annemarie Jacir. Interessant, niet wereldschokkend, goed spel.)
• Gloria Bell +++ (VS, 2019, Sebastián Lelio. Samen te vatten met 'noodzaak ontbreekt' - punt tien van de 11 kenmerken. Goed spel, enzovoort, maar toch een niemendalletje. Eerste versie niet gezien, maar is vermoedelijk beter)
• Sunset ++++ (Hongarije, 2018, László Nemes. Niet helemaal begrepen, toch heel mooi. Vooral de dreiging van al die fluisterende stemmen)
• God only knows ++++ (Nederland, 2019, Mijke de Jong. Verrassend goed. Oud thema: wie is er gek en wie is normaal? Wie denken we allemaal wel dat we zijn?)
• Sofia ++++ (Marokko/Frankrijk, 2018, Meryem Benm'Barek. Goede acteurs, verrassende wending. Open einde, niet goed en niet slecht. Leven zelf)
• Leto ++++ (Frankrijk, 2018, Kirill Serebrennikov. Aandoenlijke en mooie film die je bij de lurven grijpt. 'Waar gaat dit over, wat zit ik hier te doen, ben ik hier niet te oud voor?', maar wél blijven kijken. Nieuw kwarte(s)t: 'monument'. Voor een tijdperk, een stel moedige mensen) 
• Yomeddine ++++ (Egypte, 2019, A.B. Shawky. Ontroerend, indrukwekkend, heel goed gespeeld. Nu eens niet de piramides, noch de meest schilderachtige plekken, maar dagelijkse realiteit)
• The White crow +++ (Frankrijk/VC, 2018, Ralph Fiennes. Traditioneel gemaakte film - strijkers - maar desondanks de moeite waard)
• The man who stole banksy +++ (Italië, 2018, Marco Proserpio. Opgeworpen vraag: wat is precies openbare ruimte en aan wie behoort deze toe? Sterkste punt: opwerpen van vragen. Traditionele docu, wat onrustig. Met nagesprek R'damse straatartiest) 
• Ganz: How I lost my beetle +++++ (Duitsland/Nederland, 2019, Suzanne Raes. Aangrijpende docu. Ganz: creatief, vol humor, veerkrachtig, goedkoop en kraakhelder product voor de massa. De Gerrit Rietveld van de auto-ontwerpwereld. Zelfs uiterlijk lijkt hij er een beetje op... Mooie docu ook, vijf sterren ook voor onderzoek, noodzaak om dit verhaal te vertellen...) 
• Three identical strangers ++++ (VS, 2018, Tim Wardle. Erg Amerikaans in opzet, desondanks de moeite waard, mogelijk vooral door de treffende inhoud. Waarom moet elke vertelde scene worden nagespeeld? Of/of zou beter zijn: helemaal naspelen, of geheel docu... )
• They shall not grow old ++++ (VK/Nieuw Zeeland, 2018, Peter Jackson. Heel goed gedaan, toch een licht gevoel van bedrog. Af en toe afgeleid. Goede beschrijvingen uit een boek voor mij indringender. Interessant: bom op de paarden lijkt de zaal - en mij - het meest aan te grijpen. Beschouwen wij onszelf onbewust als een plaag? Is ieder mens in zekere zin medeschuldig aan oorlogen als deze?)
• Ayka +++±  (Rusland, 2018, Sergei Dvortsevoy. Geen muziek. Gruwelijke film, wel goed. Spaart de kijker niet.)
• Anna's war ++++ (Rusland, 2018, Aleksej Fedorchenko. Verwijt holocaust porno grote onzin)
• The price of everything +++± (VS, 2018, Nathaniel Kahn. Op hol geslagen kunstwereld. Wanneer barst de bubbel?)
• Nureyev ++++± (VK, 2018, David Morris/Jacqui Morris. Beter dan de film. Prachtige beelden en goede interviews. Indrukwekkend)
• The wild pear tree ++++ (Frankrijk, 2018. Ahlat Agaci. Vraagt wel iets van de kijker, vereist concentratie. )
• Take me somewhere nice +++± (Nederland, 2018, Ena Sendijarevic. Veel geprobeerd, hier en daar gekunsteld. Goed spel, mooie beelden)
• Dirty God ++++ (Nederland, 2019, Sacha Polak. Goed spel. Klassieke thema's pakkend verbeeld)
• The biggest little farm ++++ (VS, 2018, John Chester. Afgekraakt in de pers. Wel iets af te dingen: teveel strijkers, teveel aangedikt, wat Amerikaans. Maar alles bij elkaar zeer ontroerend, blijft ook zonder toeters en bellen overeind. Pers ageert minder tegen film, dan tegen de inhoud: biologische landbouw. Waarom?!)
• Camino +++± (Nederland, 2019, Martin de Vries. Zalen zitten vol, maar zelden lijkt een film zo gemakkelijk gemaakt. Toch boeiend. Vermoedelijk ook omdat zoveel mensen hier van dromen, maar het niet doen. Onopgesmukt. Zit wel een zekere noodzaak achter en daarom toch goed)
• Yuli +++± (Spanje, 2018, Icíar Bollaín. Overtuigende film, hoewel einde beetje zoetsappig. Beter dan de speelfilm over Nureyev)
• Carmen & Lola ++++± (Arantxa Echevarria, Spanje, 2018. Verrassend goede film, uitstekende acteurs. Familie met liefde maar ook kritisch weergegeven. Hier en daar bloedstollend spannend. Open einde. Mooie rol vogels (zwaluwen). Opvallend: doodse stilte - geen muziek - bij de aftiteling)
• Blue note records: beyond the notes +++± (Zwitserland, 2018, Sophie Huber. Interessante film, mooie beelden. Jazz = kunst. Hoe je van kwetsbaarheid je bondgenoot kunt maken. Noodzaak om bij jezelf te blijven. Zeldzame situatie: mensen volledig vrijlaten, mits getalenteerd)
• Apollo: A journey into the unknown ++++± (VS, 2019, Todd Douglas Miller. Onverwacht indrukwekkend, aandoenlijk ook. Hoewel je weet hoe het afloopt zeer spannend!)
• So long, My son ++++ (China, 2019, Wang Xiaoshuai. Mooie film over gevolgen één kind politiek; goede acteurs)
• Jinpa +++± (China, Tibet, 2018, Pema Tseden. Geen muziek, traag. Nav Tibetaans gezegde over het overnemen van andermans dromen. Intrigerend, niet helemaal begrijpelijk.)
• Rojo ++++± (Argentinië, 2018, Benjamín Naishtat. Indringend, intrigerend, zeer goed gespeeld, diepgevoelde noodzaak)
• A rainy day in New York +++ (VS, 2019, Woody Allen. Onnavolgbaar, amusant, goede acteurs. Verhaaltje mager.)
• La Quietud ++++± (Argentinië, 2018, Pablo Trapero. Teveel en te harde muziek. Intrigerende film, goed spel. Moeder zeer overtuigend neergezet)
• Celle que vous croyez ++++ (Frankrijk, 2019, Safy Nebbou. Niet heel diepgaand, wel de moeite waard. Goed spel, ook vooral van de oudere therapeute. Zit mooi in elkaar, eindigt wat clichématig)
• Manta Ray/Kraben Rau +++±  (Thailand, 2018, Phuttiphong Aroonpheng. Vreemd, maar intrigerend. Erg traag, soms onbegrijpelijk. Toch uitgekeken; wonderlijke beelden)
• Miles Davis: Birth of the Cool ++++± (VS, 2019, Stanley Nelson. Verhelderende en mooie film)
• Downtown Abbey ++± (VK, 2019, Michael Engler. Engels, dus goed gespeeld. Aardige beelden. Inhoudelijk uiterst onbenullig, voorspelbaar en clichématig. Hoort niet in filmhuis!)
• The last male on earth ++++ (Nederland, 2019, Floor van der Meulen. Geen publiekstrekker, wel erg de moeite waard. Uit de film: als we dit soort prachtige dieren die iedereen kent niet kunnen beschermen, dan hebben de anderen geen schijn van kans.)
• Dolor y Gloria ++++± (Spanje, 2019, Pedro Almodovar. Beeldschone film, fantastische acteur(s). Muziek bescheiden of niet. Feest om naar te kijken)
• Monos ++++ (Colombia, 2019, Alejandro Landes. Boven verwachting goed. Veel muziek, oorverdovend bijna, maar essentieel voor de beklemmende sfeer die langzamerhand ontstaat. Niet bijzonder traag, wel indringend)
• Instinct +++± (Nederland, 2019, Halina Reijn. Goed gespeeld, af en toe echt eng. Toch te mager. Waarom?)
• Før Frosten ++++ (Denemarken, 2019, Michael Noer. Sneakpreview, 14-10. 1850, kleine boeren opgeslokt door de herenboeren. Overtuigend inkijkje in de armoede van het boerenleven. Is het een luxe om een goed mens te zijn? Met muziek. Geen open einde, wel dubbel)
• Itzhak ++++ (VS, 2019, Alison Chernick. Documentaire over het leven van de violist Itzhak Perlman. Interessant verhaal, dito man. Als docu niet opvallend)
• Your mum and dad ++++ (Nederland, 2019, Klaartje Quirijns. Psychologische documentaire over familie. Je bent je familie, daar is geen ontkomen aan)
• Portrait de la jeune fille en feu +++± (Frankrijk, 2019, Céline Sciamma. Merkwaardige, verdroomde film over de liefde tussen twee vrouwen. Geen muziek, traag, maar teveel volgens de regels. Beetje geëxalteerd)
• Sorry we missed you +++++ (VK, 2019, Ken Loach. Activistisch drama. Uitzonderlijk acteerwerk, naturel: je vergeet dat je in een film zit. De ellende van de hoofdrolspelers wordt jouw ellende. Meedogenloos portret van hedendaagse Angelsaksische 'samenleving' en de verwoestende uitwerking van 24/7 op het gezin. Geen muziek) 
• Puck & Hans - Made in Holland ++++ (Nederland, 2019, Peter Wingender. Traditionele docu, wel heel leuk om te zien)
• Mjølk ++++ (IJsland/DK/FR, 2019, Grímur Hákonarson. Activistisch. Muziek, maar niet overdadig. Soms neiging om te klappen voor moedige heldin. Naturel, realistisch, rauw)
• De belofte van Pisa +++ (Nederland, 2019, Norbert ter Hall. Propvol cliché's en stereotypen. Inhoudelijk en psychologisch ondiep. Acteerwerk wisselend. Echt Hollands: acteren en voorspelbaarheid. Teveel themaatjes ff kort afgevinkt. Toch vermakelijk en hier en daar treffend)
• Het puttertje ++++ (VS, 2019, John Crowly. Boek niet gelezen, voor de film vermoedelijk maar goed ook. Goede acteurs, verrassende wendingen, mooie beelden. Godzijdank geen voiceover, enz)
• A tale of three sisters (Kiz kardesler) ++++ (Turkije/NL/DL, 2019, Emin Alper. In Nederlandse kwaliteitskranten afgedaan als 'keurige arthousefilm', maar beslist meer dan dat. Prachtige beelden, goede acteurs, beklemmend en poëtisch verhaal. Wel muziek)
• And then we danced +++± (Zweden, 2019, Levan Akin. Mooie film maar hier en daar wat onevenwichtig. Goede acteurs)
• The piano ++++± (Nieuw Zeeland, 1993, Jane Campion. 25e verjaardag film, met inleiding.)
• Martin Eden ++++ (Italië, 2019 Pietro Marcello. Complexe, door en door Italiaanse - hoewel met universele thema's - en heel interessante film. Mooie beelden, diverse lagen, voor meerdere uitleg vatbaar: food for thougt)
• Ze noemen me baboe +++± (Nederland, 2019, Sandra Beerends. Oude archiefbeelden met fictief verhaal: over hoe mensen meedrijven op de - in dit geval veelbewogen - stroom van het leven. Ontroerend)
• The invisible live of Eurídice Gusmão/a vida invisível ++++± (Brazilië, 2019, Karim Aïnouz. Mooie, kleurrijke, warmbloedige, lange en zeer goed gespeelde klassieke film met diverse lagen. Vrouwenprobleem in een notendop. Verdeel en heers-politiek door vader: los van elkaar moeten de vrouwen zich wel onderwerpen. Getalenteerde zus neemt te weinig risico, raakt door shock tijdelijk psychotisch, vervolgens acceptatie van schaduwleven. Beiden samen waren sterker geweest. Zijn vrouwen altijd concurrenten, altijd in conflict, of is het toch het patriarchale systeem dat hen daartoe aanzet? Einde jammer: die lieve oma lijkt niet op Eurídice...)
• Echo ++++ (IJsland, 2019, Rúnar Rúnarsson. Wat is het moderne leven toch LELIJK! Gaat minder over IJsland, dan over moderne leven en dilemma's. Veel gescheiden ouders, geen muziek. Fragmentarisch, samenhang: donkere dagen rond kerst. Geen professionele acteurs)
• Marriage story ++++ (VS, 2019, Noah Baumbach. Enkele heel goede scenes, goede acteurs. Strijkers, toch te Amerikaans)
• The farewell ++++ (VS, 2019, Lulu Wang. Cultuurverschillen tussen oost en west. Wat is de waarde van een leugen? Muziek)
• Hors normes ++++ (Frankrijk, 2019, Olivier Nakache/Éric Toledano. Zwaar onderwerp, elegant gebracht. Teveel muziek, geromantiseerd, soms iets te blij, goede acteurs)
• The Irishman ++++ (VS, 2019, Martin Scorsese. Te lang - beginnend regisseur was hier niet mee weggekomen - goed gespeeld, mooie beelden)

Architectuur Film Festival Rotterdam (AFFR, okt. ’19): 'Lost in transition'

• Luc Durand leaving Delhi +++ (Canada, 2019, Etienne Desrosiers. Documentaire over architect die teruggaat naar India, waar hij enkele jaren veel gebouwd heeft. Mooie beelden, man zelf niet veel te vertellen)
• Patrimonio ++++ (VS, 2018, Lisa Jackson, Sarah Teale. Verzet dorpelingen tegen resort. Strijd van jaren, inclusief detentie van de leider van de groep. Maar het dorp wint!)
• The River and the Wall ++++ (Mexico, 2019, Ben Masters. Vijf mensen - ecologen, voormalige illegale immigranten - maken een fiets/kano/paardrij-reis lang de geplande muur; nadruk op ecologische schade voor de natuurreservaten langs Rio Grande)
• It's going to be beautiful +++ (VS, Luis Gutierrez Ariaz, John Henry Theisen, Short film. Verschillende prototypes van de muur worden uitgetest)
• Soyalism ++++ (Italië, 2018, Enrico Parenti/Stefano Liberti. Alles wat komt kijken bij varkensvlees, met de nadruk op de soya)
• Tungrus ++++ (Korte film, India, 2018, Rishi Shandna. Grappig en droog, over een Indiase familie die een haan als huisdier houdt)
• Alis Ubbo ++++ (Portugal, 2018, Paolo Abreu. Tuktukdriver in Istanbul. Leuke vent met gevoel voor humor, die zijn eigen draai geeft aan het rondleiden van toeristen en Lissabon zat begint te worden. Rode draad: radio voor de tuktuk als achtergrond)
• All inclusive ++++ (Korte film, Zwitserland, 2018, Corina Schwingruber Illic. Wat doen mensen op zo'n cruise? Ze worden vermaakt. En hoe! Amusement gefilmd, verder niets. Dolkomisch.)
• Divided City by Guardian Cities ++++ (Drie korte films, UK, 2019. Met inleiding door de makers, twee bevlogen journalisten. Centraal enkele bewoners. 1e film: muur Cyprus. 2e film: twee munteenheden te Cuba. 3e film: Melilla, de Spaanse enclave aan de Marokkaanse kust. Zeer informatief)
• The Sky Commodified ++++ (Chili/VS, 2019, Francisco Lobo/Romea Muryn. Inleiding Govert Schilling. Wat betekenen de telescopen voor het gebied, de natuur, de inheemse bevolking? Interessant: sterrenkunde 2.0, telescopen observeren permanent en slaan alles op in enorme databases. Het daarvoor gebouwde netwerk kan weer voor andere doeleinden worden gebruikt. Romantiek van het zelf observeren is er wel af. Wat kost de opslag van al die data aan energie?)
• Earthrise ++++ (VS, Emmanual Vaughan Lee. Oude fragmenten waarin drie astronauten van Apollo 8 vertellen over hun nieuwe inzichten over onze planeet, die voorlopig veel boeiender is dan alles wat we elders observeren. De maan, die heel precies gedocumenteerd moest worden, bleek stomvervelend, maar de foto van de aarde werd de meeste verspreide foto ever)
• I am Gentrification +++ (Zwitserland, 2017, Thomas Haemmerli. Interessant, maar ook irritant. Maker (te?) sterk aanwezig. Grafische vormgeving leuk en flitsend, met grote gekleurde letters.)
• Dawson City: frozen time ++++ (VS, 2016, Bill Morrison. Grote verrassing: oude nitraatfilms gevonden onder voormalig zwembad in mijnwerkersstadje in het noorden van Canada. Veel stomme films die verloren waren gewaand, gevonden aan het eind van een distributielijn. Zelfs films uit 19e eeuw, verder veel van eerste decennia 20e eeuw.)
• Athropocene: the human epoch +++++ (Canada, 2018, Jennifer Baichwal en anderen. Zaal 1 volledig uitverkocht, gelukkig maar. Wat moet ik er verder over zeggen zonder misantroop te lijken? Deze film voor elke acht uur journaal vertonen ;-)
• Sunnyside ++++ (België, 2017, Frederik Carbon. Lichtvoetige en onderhoudende film over twee oude mafketels, een architect en een muzikant, in een bos. Memorabel: de opmerkingen van de architect over creativiteit, het najagen van een droom, leven zonder digitale middelen en voortdurende afleiding; verder over hoarding, 'horror vacuum'. Nu eens een keer geen dwangmatige minimalist!)

Gezien in 2020

• The cave ++++± (Syrië, 2019, Feras Fayyad. Soms nauwelijks om aan te zien, zo verschrikkelijk. Toch moet iedereen dit zien. Hier en daar ook bijna mooi in alle verschrikkingen, goed camerawerk. Muziek)
  
• Parasite ++++ (Zuid-Korea, 2019, Joon-Ho Bong. Absurd, maatschappijkritisch, mooie beelden, geweldig spel. Geweld vergelijkbaar met 'three billboards', niet als lokmiddel, wel absurd, hoewel nogal extreem. Interessant zijn de uiteenlopende reacties die de film oproept)
• Wild tales/Relatos salvajes ++++± (Argentinië/Spanje, 2014, Damián Szifron. Gezien op TV, toch vermeldenswaard. Droogkomisch, toch maatschappijkritisch, zeer sterk)
• The two popes ++++± (VS, 2019, Fernando Meirelles. Heerlijke film om naar te kijken, zelfs voor niet-katholieken. Geweldig spel. Veel muziek, veel vaart, veel humor.)
  
• Out stealing horses ++++ (Noorwegen, 2019, Hans Petter Moland. Dreigende film, sfeer van thriller zonder dat er iets gebeurt. Prachtige natuurbeelden, goed spel. Clou wat mager. Traag. Beetje muziek, op achtergrond)
• Mi Vida +++± (Nederland, 2019, Norbert ter Hall. Aangenaam om te zien, wel voorspelbaar)
• Honeyland ++++± (Noord-Macedonië, 2019, Ljubomir Stefanov/Tamara Kotevska. Indrukwekkend, rouw, food for thought, mooie beelden, goed spel)
  
• Bulbur can sing +++± (India, 2018, Rima Das. Geen muziek, traag, houdt soms de aandacht niet vast, enigszins voorspelbaar. Mooie beelden, natuur.)
• Truffel liefde ++++ (Nederland, 2019, Jascha de Wilde/Ben Hendriks. Film over truffels en over ongelijkheid. Het land is van iemand, maar van wie zijn de 'zwarte diamanten'? Zijn ze niet gewoon een 'geschenk van God'? Hoort de truffel in een omelet op een eenvoudige tafel, of verdient ie een 3-sterren restaurant? Romantische kook- en natuurfilm met diepere lagen)
• Dark Waters ++++ (VS, 2019, Todd Haynes. Klassieke Amerikaanse film, desondanks goed. Verhaal begint helaas afgezaagd te worden, maar is echt gebeurd)
• For Sama ++++±  (VK, 2019, Waad Al-Kateab/Edward Watts. Vergelijkbaar met The Cave. Hier en daar nauwelijks aan te zien, toch soms mooi en altijd aangrijpend. In deze omstandigheden vallen alle filmregels weg en gaat het om de moed om ergens getuige te zijn en dit aan de wereld te laten zien. Heeft het nut om deze ellende aan te zien zonder iets te kunnen doen? Ja, als de mensen daar vinden dat wij het moeten zien, dan heeft het nut)
• La Cordillera de los suenos ++++± (Chili/Frankrijk, 2019, Patricio Guzmán. Zeer fijnzinnige, diepzinnige, poëtische, mooie en complete docu over heden en verleden van Chili en de relatie van het land met de Andes, die 80% van het oppervlak van het land beslaat. Dictatuur gaat naadloos over in neoliberalisme, en volgens sommige activisten is er niet veel veranderd. Het land heeft geen 'ziel' meer)
• Habitat +++± (Nederland, 2020, Henk/Janetta Bos. Prachtige en interessante beelden, commentaar aandoenlijk en beetje knullig. Muziek te hard en opdringerig)
• De beentjes van Sint-Hildegard ++++ (Nederland, 2019, Johan Nijenhuis. Grappig, herkenbaar, goed gespeeld, origineel)
• Papicha +++± (Algerije/Frankrijk, 2019, Mounia Meddour. Door thematiek indrukwekkend, details en uitwerking minder overtuigend)
• Beanpole ++++ (Rusland, 2019, Kantemir Balagov. Mooie beelden, traag. Wel de vraag: waarom moest deze film gemaakt worden?)
• Mind my mind ++++± (Nederland/België, 2019, Floor Adams. Origineel en prachtig filmpje. Herkenbaar, ook voor de beetje-autist of introvert: dat 'lastige hoofd' dat rust zoekt van het sociale leven in 'obsessies')
• A hidden life +++++ (Oostenrijk, 2019, Terrence Malick. Meesterwerk. Alles mooi en perfect uitgewerkt, geen storend element, geweldige acteurs, en diep gevoel van urgentie. Wel muziek, niet extreem traag, erg lang, maar elke minuut meeslepend.)
• A white, white day +++ (IJsland, 2019, Hlynur Palmason. Tegenvaller. Uitwerking obsessie: jaloezie overleden echtgenoot. Wel goed gespeeld, maar niet bijster interessant)
• Little Joe ++++ (VK, 2019, Jessica Hausner. Antidepressiva-epidemie gecombineerd met genetische manipulatie SF. Film niet overweldigend goed, thematiek boeiend. Muziek. Goed spel)
• The Lighthouse ++++ (VS, 2019, Robert Eggers. Originele, beklemmende film met fantastisch spel en prachtige beelden. Muziek, Zwart-wit)
• Once the dust settles ++++ (Nederland, 2019, John Appel. Aardbeving Italië, Tsjernobyl nu, voorzichtig herstel in Aleppo. Interessant, afwisselend, mooie beelden)
• Les Misérables ++++± (Frankrijk, 2020, Ladj Ly. Meesterwerk. Deze film heeft - bijna- alles: fantastische acteurs, actie, diepgang, ontroering, schoonheid, engagement)
• Sibel +++±  (Turkijke, 2018, Guillaume Giovanetti/Cagla Zencirci. Interessante, soms wat onbegrijpelijk. Goed spel, prachtig landschap, sympathieke heldin)
• Woman ++++± (Frankrijk, 2019, Yann Arthus-Betrand/Anastasia Mikova. Grappig, ontroerend, aandoenlijk, kleurrijk, confronterend, veelomvattend, hartverscheurend. Muziek. Soms vrouwen alleen in beeld. Minpuntje: overgang komt niet aan de orde. Bijzonder: geen festival, geen praatje, geen regisseur aanwezig, maar toch een spontaan applaus bij deze voorpremiere)
• Mijn Rembrandt ++++ (Nederland, 2019, Oeke Hoogendijk. Verrassend interessant. Gaat niet uitsluitend over Rembrandt, maar over geld, kunsthandel en grote ego's. Roept bij mij veel vragen op en is daarom goed - is het wenselijk dat schilderijen waar miljoenen van zouden kunnen genieten bij iemand in een zitkamer hangt? Dat twee rijke landen armer zijn dan een individu?)
• Drama Girl +++ (Nederland, 2020, Vincent Boy Kars. Als experiment interessant. Muziek te hard.)

International filmfestival Rotterdam (IFFR) januari 2020

1. Meanwhile on earth +++± (Zweden, 2020, Carl Olsson, WS- Perspectives: Wait and See. Gezien: 24-01, 14:15, Cinerama 5. Begrafeniswezen achter de schermen, droogkomisch. Traag, terugkerende personages, geen verhaal, camera beweegt mee)
2. Ofrenda +++ (Argentinië, 2020, Juan Mónaco Cagni, BC- Bright Future Competition. Gezien: 26.01, 16:15, Pathé 3, met Q&A. Trage en stille film met veel close-ups en natuur over 2 opgroeiende meisjes die elkaar als 20-ers een keer terugzien. Speelt in de streek waar 21-jarige regisseur opgroeide)
3. At the bottom of the sea +++ (Duitsland, 2020, Karsten Krause. ML- Bright Future Mid-length. Gezien: 27-01, 12:15, KINO 2, met Q&A. Texaanse vlakte, oorspronkelijk onder zeeniveau, zeegeluiden op de achtergrond. Over fossielen én sporen van migratiestromen. Q&A met twee onderzoekers - film is ontstaan nav onderzoek)
4. Adults in the room +++ (Frankrijk/Griekenland, 2019, Costa Gavras. TB- The Tyger Burns. Gezien: 27-01, 15:30, Cinerama 1. Matig geacteerde politieke thriller over de Griekse minister van financiën. Thematiek interessant, enigszins kolderiek, knieval voor grote publiek?)
5. Memories to Choke On, Drinks to Wash Them ++++ (Hongkong, 2019, Leung Ming-kai/Kate Reilly. HK- Ordinary Heroes: Made in Hong Kong. Gezien: 27-01, 22:00, LantarenVenster 6, met Q&A. Interessante, grappige en subtiele, zogezegd 'diepmenselijke' film over taal en eten. Vier verhalen - oma met verzorgster, broers in speelgoedwinkel, gezamenlijk met mannelijke collega etende lerares, 'you think we don't get along?' - eindigend met recente protesten. Een van de actrices tevens regisseur)
6. The Magic Mountain +++ (België, 2020, Eitan Efrat/Daniël Mann. BF- Bright Future Main Programme. Gezien: 28-01, 12:15, KINO 3, met interessante voorfilm: Elephant wearing an obelisk, over architect Scarpa te Venetië. Drie verhalen over geneeskrachtige bronnen in het inwendige van de aarde.
7. Lydia Lunch - The War is Never Over ++++ (VS, 2019, Beth B. BB- Beth B: War is Never Over. Gezien: 28-01, 15:15, Pathé 2, met Q&A, aanwezig Beth B. én Lydia Lunch. Docu over de felle en rebelse punkzangeres Lydia Lunch, New York. LL lijkt tijdens de Q&A nog altijd een recalcitrante dwarskop, rolt met de ogen in reactie op vragen uit het publiek, enzovoort.)
8. The Cube Phantom ++++± (Hongkong, 2019, Alan Lau. HK- Ordinary Heroes: Made in Hong Kong. Gezien: 28-01, 20:45, LantarenVenster 2, met Q&A en geweldige voorfilm Serial Parallels - +++++ - waarin hoge flats 'dansen' op opzwepende muziek. Hoofdfilm dansfilm met professionele freelancer-dansers, gefilmd op tien locaties te HongKong. 'Floating City' poëtisch en indringend in beeld. Q&A: 'Ik wilde een docu maken over de stad, maar er waren al zoveel interessante docu's, toen heb ik besloten om het anders te doen'. Beeldschoon, indringend, grote verrassing)
9. The Longest Day ++++± (Zweden/Finland, 2020, Jonas Selberg, Augustsén. VO- Voices Main Programme. Gezien: 29-01, 09:15, LantarenVenster 5. Komische maar ook diepzinnige film. Begint met personages die ogenschijnlijk niets met elkaar te maken hebben, allen gefilmd in de dagen voor het midzomerfeest. Met harvesters, grootschalige kap, elandenvallen, een met overheidsgeld gefinancierde elandenbrug waar geen eland gebruik van lijkt te maken... kiem van verbondenheid op midzomerfeest)
10. Nafi's father ++++ (Senegal, 2019, Mamadou Dia. BF- Bright Future Main Programme. Gezien: 29-01, 12:15, Pathé 4, met Q&A. Spanningen rondom een huwelijk, sjeik die de macht in het dorp over wil nemen onder het mom van Islam, strijd uitgevochten tussen twee broers. Goed spel)
11. This is Not a Burial, It's a Resurrection +++++ (Lesotho/Italië, 2019, Lemohang Jeremiah Mosese. BF- Bright Future Main Programme. Gezien: 29-01, 15:30, Pathé 4. Beeldschone, diepzinnige en indringende film over een dorp in een dal dat door een stuwdam onder water zal komen te staan. Betoverende landschappen met als centraal personage een onverzettelijke grootmoeder die al haar geliefden heeft moeten begraven. Wat gebeurt er met de graven in het dorp? Te mooi om waar te zijn: uiteindelijk schaart het dorp - dat zich aanvankelijk liet sussen door mooie woorden - zich achter de activiste) 
12. Lost in the Fumes +++ (Honkong, 2018, Nora Lam. HK- Ordinary Heroes: Made in Hong Kong. Gezien: 29-01, 20:45, LantarenVenster 2, Q&A met de directeur. Docu over de 25-jarige Edward Leung die in 2015 deelnam aan de verkiezingen met HongKong Indiginous. Opvallend: introverte, periodiek depressieve jongen die zichzelf 'loser' noemt, komt ineens in actie en is zijn tijd vooruit. Te lang: deze docu had korter gekund)
13. Emilia +++ (Argentinië, 2020, César Sodero. VO- Voices Main Programme. Gezien: 30-01, 09:30, Pathé 3. Patagonië, jong meisje komt terug bij haar moeder in het dorp waar ze opgroeide. Goed spel, maar inhoudelijk niet bijster interessant: treuren over verloren liefdesrelatie, getob met nieuwe en bestaande scharrels. Zou een Franse film kunnen zijn ;-)
14. Sibyl ++++ (Frankrijk/België, 2019, Justine Triët. LL- Limelight. Gezien: 30-01, 13:15, de Doelen Jurriaanse Zaal. Weliswaar Frans, eveneens over de liefde - zie 'Emilia' - maar pittiger dan Emilia, goed gespeeld en grappig. Zit vaart in, nogal complex, psychologisch, hier en daar clichématig)
15. Suzanne Daveau ++++ (Portugal, 2019, Luisa Homem. BF- Bright Future Main Programme. Gezien: 30-01, 19:00, LantarenVenster5. Historische documentaire met foto- en filmmateriaal over de geografe Suzanne Daveau, met achtergrondcommentaar van haarzelf. Stond aan de bron van de Portugese geografie, destijds nog zowel fysisch als sociaal. Pleidooi voor grote verbanden, gelooft niet in doorgeschoten specialisatie. Film verstoord door eindeloos kleppende kakker naast me, uiteindelijk iets van gezegd, waarna ze vertrokken)
16. Rosa Pietra Stella ++++ (Italië, 2020, Marcello Sannino. VO- Voices Main Programme. Gezien: 31-01, 10:00, de Doelen Jurriaanse Zaal. Scharrelaar Carmela woont met moeder en dochter en dreigt telkens te worden uitgezet uit haar huis, dochter staat onder toezicht van jeugdzorg en wordt uiteindelijk afgenomen. Eenvoudig verhaal, goed spel, indringende beelden)
17. Atlantique ++++ (Frankrijk/Senegal/België, 2019, Mati Diop. LL- Limelight. Gezien: 31-01, 12:30, Oude Luxor Theater. Groep jongens vertrekt met bootje uit Dakar, vergaan, en blijven rondspoken in de stad. Goed spel, onderliggende thematiek interessant, maar naar mijn smaak te 'bovennatuurlijk')
18. Yellowing ++++± (Hongkong, 2016, Chang Tze-woon. HK- Ordinary Heroes: Made in Hong Kong. Gezien: 31-10, 14:45, Cinerama 2, met Q&A directeur. Over Occupy in HongKong, 2014. Indrukwekkende en moedig gefilmde docu over de grote groep jongeren aan de frontlinie)
19. Atlantis +++± (Oekraïne, 2019, Valentyn Vasyanovich. LL- Limelight. Gezien: 31-10, 21:30, Cinerama 1. Zwarte, sombere, hier en daar wat absurdistische film, toekomstbeeld 2025, 'one year after the war': leven temidden van (ecologische) verwoesting, massagraven en toch reden vinden om te blijven)
20. Leonie, actrice en spionne +++± (Nederland, 2020, Annete Apon.  TB- The Tyger Burns. Gezien: 01-02, 11:15, TR Schouwburg Grote Zaal. Docu over dubbelspion en actrice die zichzelf keer op keer in de nesten werkt. Vermoedelijk ADHD. Interessant: haar arrestatie in de jaren vijftig, in relatie tot de rol van Prins Bernhard in de oorlog)
21. Nasir +++++  (India/Nederland/Singapore, 2020, Arun Karthick. TG- Tiger Competition. Gezien: 01-02, 12:45, Pathé 4, met Q&A regisseur. Juweel. Indringende en haast verpletterende film over zachtaardige en poëtische moslim in stoffenwinkel, tussen de rellen van het oprukkende Hindoe-nationalisme. Q&A: beelden zijn niet zozeer esthetisch bedoeld, noch symbolisch, maar vooral om de alledaagse leefwereld van de hoofdpersoon invoelbaar in beeld te brengen. Traag, maar nergens te, onwillekeurig toch extreem esthetisch, fijngevoelig camerawerk. Qua camerawerk te vergelijken met 'It's not a burial')
22. Sicherheit123 ++++ (Oostenrijk/Italië, 2019, Julia Gutweniger/Florian Kofler. Gezien: 01-02, 15:00, Cinerama 2, met Q&A beide makers. WS- Perspectives: Wait and See. Docu over uiteenlopende veiligheidsmaatregelen in de Alpen, tot hoge muren rond hotels aan toe. Willen we dit? Kunnen we niet net als vroeger verkassen als het ergens niet veilig is? Is het vooral voor toeristen? Sympathieke en subtiel-kritische jonge makers)